Patron szkoły

Ignacy Jan Paderewski

„Stronnictwo powinno być jedno: Polska, i temu jednemu służyć będę do śmierci” (1919 r.)

„Poświęciłem życie dla ojczyzny. Służyłem jej z całego serca i ze wszystkich sił moich, a wiecie, jak bardzo jest ona teraz nieszczęśliwa i jak cierpi. To ona wezwała mnie do służby. W takich okolicznościach nie liczy się ani wiek, ani stan zdrowia, ani ryzyko ciężkiej i długiej podróży.” (1940 r.)

Te słowa, które wypowiedział Ignacy Jan Paderewski w przełomowych momentach historii Polski mogą być mottem charakteryzującym życie i działalność wielkiego Polaka.

Fortepian Paderewskiego

Ignacy Jan Paderewski urodził się 6 listopada 1860 roku w Kuryłówce na Podolu w rodzinie administratora majątku Jana Paderewskiego i Polikseny z Nowickich. Matka zmarła wkrótce po urodzeniu syna, a ojciec był represjonowany za udział w powstaniu styczniowym. Uzdolniony muzycznie chłopiec początkowo ćwiczył pod kierunkiem domowych nauczycieli. Duży wpływ na jego wychowanie miał były powstaniec listopadowy, Michał Babiński.

W latach 1872-1878 zdobył wykształcenie w Warszawskim Instytucie Muzycznym, gdzie studiował grę na fortepianie pod kierunkiem Rudolfa Strobla i Juliusza Janoty, a następnie kontynuował naukę w Berlinie i Wiedniu. Pierwszy duży występ Paderewskiego miał miejsce w Paryżu w 1888 roku, a następnie z powodzeniem koncertował w Londynie (występował przed królową Wiktorią) oraz w Stanach Zjednoczonych, gdzie odniósł spektakularny sukces. W tym czasie na stałe zamieszkał w USA.

Jedyny zachowany dom Paderewskiego – dworek w Kąśnej Dolnej na południu Polski Autor zdj.: KGGucwa

Za początek działalności politycznej Paderewskiego można uznać przemówienie wygłoszone w Krakowie, w obecności 150 tysięcy ludzi, podczas odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego, którego był fundatorem. Wydarzenie to związane było z obchodami 500-lecia bitwy pod Grunwaldem.

Po wybuchu pierwszej wojny światowej zaangażował się w działalność dyplomatyczną na rzecz Polski i Polaków. W 1915 roku wraz z Henrykiem Sienkiewiczem założył Generalny Komitet Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, a następnie po wyjeździe do Stanów Zjednoczonych zorganizował ponad 300 spotkań połączonych z koncertami, na których przemawiał i zachęcał do udzielania pomocy walczącym o wolność Polakom. Dzięki osobistym wpływom dotarł do prezydenta Stanów Zjednoczonych Thomasa Woodrow Wilsona i przekonał go do wsparcia sprawy polskiej. W 1917 roku został przedstawicielem Komitetu Narodowego Polskiego w USA.

26 grudnia 1918 w drodze do Warszawy Paderewski zatrzymał się w Poznaniu. Jego pojawienie się wywołało wzrost nastrojów patriotycznych, które przyczyniły się do wybuchu Powstania Wielkopolskiego.

Po przybyciu do Warszawy w styczniu 1919 roku został powołany przez Naczelnika Państwa, Józefa Piłsudskiego na stanowisko premiera, ministra spraw zagranicznych i delegata polskiego na konferencję pokojową w Paryżu. Osoba Paderewskiego miała gwarantować zasypanie podziałów pomiędzy różnymi stronnictwami politycznymi w Polsce. 28 czerwca 1919 roku jako przedstawiciel państwa polskiego złożył podpis pod traktatem wersalskim. Po blisko roku sprawowania funkcji premiera podał się do dymisji, jednak nadal reprezentował Polskę w Lidze Narodów. W 1922 roku wyjechał na stałe do USA, gdzie powrócił do koncertowania i zajmował się działalnością charytatywną. W tym czasie otrzymał wiele tytułów i odznaczeń, między innymi tytuł lordowski od króla Anglii, Jerzego VI.

I. Paderewski i J. Piłsudski, 1919

Po  śmierci Józefa Piłsudskiego w 1935 roku, powrócił do polityki angażując się w proces jednoczenia sił opozycyjnych wobec rządów sanacji w Polsce. W swojej willi w Szwajcarii wraz z Wincentym Witosem i generałem Władysławem Sikorskim stał się jednym z inicjatorów powstania tzw. Frontu Morges, a w 1937 partii centroprawicowej Stronnictwa Pracy.

Wizyta w domu Ignacego Paderewskiego w Morges 1928 ( film dokumentalny)

Po upadku Polski we wrześniu 1939 roku Paderewski wszedł w skład władz Polski na uchodźctwie. Został przewodniczącym Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie, która miała pełnić rolę Sejmu Polskiego na emigracji. Mimo słabnącego zdrowia w 1940 roku udał się do USA w celu uzyskania kredytów dla rządu Władysława Sikorskiego na uzbrojenie Polskich Sił Zbrojnych.

Przemówienie Ignacego Paderewskiego 1 września 1939 (film dokumentalny)

29 czerwca 1940 roku Ignacy Jan Paderewski zmarł na zapalenie płuc. Pochowano go na Narodowym Cmentarzu w Arlington w pobliżu Waszyngtonu. 29 czerwca 1992 roku trumnę z jego prochami sprowadzono do Polski, gdzie spoczęła w krypcie archikatedry św. Jana w Warszawie.

O wielkości postaci Ignacego Jana Paderewskiego świadczy to, że został doceniony przez Państwo Polskie nadaniem Orderu Orła Białego oraz Orderu Virtuti Militari, a społeczność międzynarodowa uhonorowała go francuskim Orderem Legii Honorowej, Orderem Imperium Brytyjskiego oraz miejscem w Alei Gwiazd w Hollywood. Jego osobie poświęcono wiele pomników oraz stał się patronem szkół między innymi w Katowicach, Częstochowie, Poznaniu, Choszcznie, a także naszego Zespołu Szkół w Knurowie.

Gwiazda Paderewskiego, Aleja Gwiazd, Hollywood Autor zdj.: Mariusz Paździora